Bipolar Bozukluk Neden Olur? Tedavisi Nasıl Yapılır?

Kullanıcıların sıkça sorduğu “Bipolar belirtileri ve davranışları neden ortaya çıkar?”, “Bipolar bozukluk olan birinin tamamen iyileşmesi mümkün mü?” “Bipolar nasıl tedavi edilir?” gibi sorular bu yazımızda yanıtlanmıştır.

Bipolar Bozukluğun Gidişi

Bipolar bozukluk, devamlılığı yüksek olan ve hayatın geri kalanında işlevselliği bozabilen bir durumdur. Gençken bipolar tanısı konan kişilerin büyük çoğunluğu yetişkinlikte de bipolar tanısıyla hayatlarına devam ederler. Bu yüzden tanı koyarken dikkatli olmak gerekir.

Bipolar Bozukluk Neden Olur? Risk Faktörleri Nelerdir?

Pek çok bozuklukta olduğu gibi, bipolar bozukluğun oluşumunda da genetik faktörlerin önemli bir yeri vardır. Ancak, çevresel faktörler konusunda çok fazla bir bilgi yoktur.

Bipolar Bozukluğun Tedavisi

Bipolar bozukluk, tedaviye iyi yanıt veren bir hastalıktır. Tedaviyi ilaçsız gerçekleştirmek pek mümkün değildir. İlaç tedavilerinin beyni koruyucu bir etkisi vardır ve bu, bipolar tanısı konan kişilerin tedavilerinde etkilidir.

Çocuğunuzda bipolar belirtileri gözlemliyorsanız, Noema Aile değerlendirme testlerinden Mani Testi / Bipolar Bozukluk Testi (CMRS) ile ön değerlendirme yapabilirsiniz.

İlaç Tedavisi

Tedavi adım adım ilerler. İlk adımda antimanik (maniyi azaltan) bir ilaç (lityum, valproat, karbamazepin, risperidon, olanzopine, ketiapin) verilir.

İlaç tedavisinden tam bir yanıt alınırsa, manik atağın kontrolü ile diğer sorunların tedavisi yapılır. Bu sorunlar dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, depresyon, anksiyete (kaygı) ve davranış sorunları olabilir.

İlaç tedavisinden kısmi yanıt alınırsa da mevcut ilacın yanına ikinci bir ilaç eklenir. Hastalık çok şiddetli başladıysa, tedaviye ilk başta iki ilaç kullanımıyla başlamak da gerekebilir. İki ilaç kullanımıyla birlikte tedaviye iyi bir yanıt alınırsa, yine eşlik eden durumlarla ilgilenilerek tedaviye devam edilir. Ancak, iki ilaç kullanımıyla da tedaviye direnç olduğu düşünülürse, ilk başta kullanılan ilaçta bir değişiklik yapılması gerekebilmektedir.

İlaç tedavisi, kişilerin tedaviye vereceği yanıt bilinemediği için çoğu zaman deneme yanılma yoluyla ilerler. Kişinin ilaca uyumu çok önemli olduğu için deneme, yanılma süreci uzun sürebilir ve kişinin bu süreçte sabırlı olmasını gerektirir. Hastalığın nüks etmesini önlemek için, ilacın düzgün kullanımı ve kontrollü kesilmesi önemlidir. 

Psikoterapi Desteği

Bipolar bozuklukta psikoterapi, ilaç kullanımı olmadan çok etkili değildir. Farmakoterapi ve psikoterapi beraber uygulandığında tedavinin etkinliği yüksek olur. Psikoterapide, aile odaklı ve psikoeğitim içeren yöntemler kullanılmalıdır. Ailenin kendi arasındaki iletişimi arttırma, problem çözme becerilerini arttırma ve zaman yönetimini iyi ayarlamayı hedefleyen psikoterapi yöntemleri tedavide etkilidir.

Tedaviyle İlgili Bilgiler

Bipolar bozukluğun çevresel etkenleri ve risk faktörleri hakkında çok bir bilgi olmadığı için, psikoterapi seçenekleri kısıtlıdır. İlaç tedavisinin ve genetik özelliklerin daha öncelikli olduğu bir bozukluktur.

Antimanik ilaçlara başladıktan sonra, bipolar depresyonun varlığıyla hayat bu kişiler için daha da zorlaşabilir. Bipolar depresyonun tedavisinde antidepresanlar verildiğinde hasta tekrar manik atak geçirebilmektedir. Mani ve depresyonu beraber tedavi edecek bir strateji geliştirilmesi gerekir. Bipolar hastalar hayatlarının büyük bir kısmını depresyonda geçirirler. Manik atak daha nadirdir. Bu sebeple, bipolar bozuklukta depresyon tedavisi daha büyük öncelik haline gelmektedir. Bipolar hastaların intihar riski de oldukça yüksektir. Bazen de EKT (Elektro Konvülsif Terapi, halk arasında: şok tedavisi) uygulanır. Çok etkili ve özellikle katatonide uygulanan bir tedavidir.