Çocuklarda Gıda Alerjileri

Çocuğumun Gıda Alerjisi Olup Olmadığını Nasıl Anlarım?

Gıda alerjisi, insan vücudunun belirli gıdalarda bulunan zararsız proteinlere karşı reaksiyon göstermesi sonucu ortaya çıkar. Gıda alerjisi geçirmeden önce çocuğun bu gıdaya en az bir kez maruz kalmış olması veya anne sütü yoluyla duyarlı hale gelmiş olması gerekir. Reaksiyon genellikle gıda alındıktan kısa bir süre sonra gerçekleşir. Gıda alerjisi reaksiyonları hafif ila şiddetli olmak üzere değişebilir.

Birçok semptom ve hastalık hatalı şekilde “gıda alerjisi” olarak düşünülebildiği için ebeveynlerin genel belirtiler hakkında bilgi sahibi olması önemlidir. Aşağıda Amerikan Pediatri Derneği'ne ait (AAP) gıda alerjileri ve semptomların nasıl tanınacağı ve tedavi edileceği hakkında bilgiler yer almaktadır. Gıda alerjisi olan çocuğunuzu evde ve okulda nasıl güvende ve sağlıklı tutacağınız konusunda da önemli bilgiler bulunmaktadır.

Gıda Alerjisinin Belirtileri

Vücudun bağışıklık sistemi belirli gıdalara aşırı tepki gösterdiğinde, aşağıdaki belirtiler ortaya çıkabilir:

• Cilt problemleri
• Kurdeşen (sivrisinek ısırıklarına benzeyen kırmızı lekeler)
• Kaşıntılı deri döküntüleri (egzama, ayrıca atopik dermatit de denir)
• Şişme
• Solunum problemleri
• Hapşırma
• Hırıltı
• Boğazda sıkışma
• Mide problemleri
• Bulantı
• Kusma
• İshal
• Dolaşım problemleri
• Soluk cilt
• Baş dönmesi
• Bilinç kaybı

Vücudun çeşitli bölgeleri etkilenirse, reaksiyon şiddetli, hatta hayatı tehdit edici olabilir. Bu tip alerjik reaksiyona anafilaksi denir ve acil tıbbi müdahale gerektirir.

Ne Gıda Alerjisi Değildir?

Gıdalar bazen alerji ile karıştırılan birçok hastalığa neden olabilir. Aşağıdakiler gıda alerjisi değildir:

Gıda zehirlenmesi:

İshale veya kusmaya neden olabilir, ancak genellikle bozuk veya az pişmiş yiyeceklerdeki bakterilerden kaynaklanır.

İlaç etkileri:

Soda veya şekerdeki kafein gibi bazı bileşenler çocuğunuzda titremeye veya huzursuzluğa yol açabilir.

Cilt tahrişi:

Genellikle portakal suyu veya domates ürünleri gibi gıdalarda bulunan asitlerden kaynaklanabilir.

İshal:

Küçük çocuklarda meyve suları gibi gıdalardaki fazla şekerden olabilir.

Gıda alerjisi, bağışıklık sisteminin tepkisine neden olur. Gıdayla ilgili bazı hastalıklara alerjiden ziyade intolerans veya gıda duyarlılığı denir, çünkü sorunun nedeni bağışıklık sistemi değildir. Laktoz intoleransı, genellikle gıda alerjisi ile karıştırılan gıda intoleransının bir örneğidir. Laktoz intoleransı, kişinin laktoz adı verilen süt şekerini sindirmekte zorlandığı, mide ağrısına, şişkinliğe ve yumuşak dışkıya yol açan bir rahatsızlıktır.

Bazen boyalar veya koruyucular gibi gıdalara eklenen kimyasallara verilen reaksiyonlar da gıda alerjisi ile karıştırılabilir. Bununla birlikte, bazı insanlar bazı gıda katkı maddelerine duyarlı olsa da onlara alerjisi olmayabilir.

Alerjiye Neden Olabilecek Gıdalar

Herhangi bir gıda alerjiye neden olabilir, ancak çoğu gıda alerjisine neden olan besinler aşağıdaki gibidir:

• İnek sütü
• Yumurta
• Fıstık
• Soya
• Buğday
• Yemişler (ceviz, antep fıstığı, kaju fıstığı gibi)
• Balık (ton balığı, somon, morina balığı gibi)
• Kabuklu deniz ürünleri (karides, ıstakoz gibi)

Yer fıstığı, fındık ve deniz ürünleri ciddi reaksiyonların en yaygın nedenleridir. Alerji ayrıca et, meyve, sebze, tahıl ve susam gibi diğer gıdalar sebebiyle de görülür.

Gıda alerjileri genellikle erken çocukluk döneminde geçmektedir. Yumurta, süt, buğday ve soya alerjilerinin %80 ila %90'ının 5 yaşına kadar ortadan kalktığı tahmin edilmektedir. Bazı alerjiler ise daha kalıcıdır.

Gıda Alerjilerini Önlemek Mümkün Mü?

Gıda alerjilerinin gelişimi önlenemez ancak aşağıdaki önerilere uyularak bebeklerin gıda alerjisi yaşamaları önlenebilir:

• Bebeğinizi ilk 6 ay boyunca emzirin.
• Çocuğunuz 6 aylık veya daha büyük olana kadar katı yiyeceklerden uzak tutun.
• Çocuğunuz 1 yaşına gelene kadar inek sütü, buğday, yumurta, yer fıstığı ve balıktan kaçının.

Çocuk doktorunuz veya alerji uzmanınızdan çocuğunuzun gıda alerjileri için testler yapması ve süreçlerini izlemesi konusunda destek alabilirsiniz. Destek almadan önce çocuğunuzun hangi besinlere karşı tepki gösterdiğini belirlemek, doktorunuza soracağınız soruları belirlemek önemlidir. 

 

Kaynak:

American Academy of Pediatrics: Food Allergies in Children https://www.healthychildren.org/English/healthy-living/nutrition/Pages/Food-Allergies-in-Children.aspx

Johns Hopkins Medicine: Food Allergies In Children https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/food-allergies-in-children#:~:text=Eggs%2C%20milk%2C%20and%20peanuts%20are,five%20years%20have%20food%20allergies.

Cedars Sinai: Food Allergies in Children: https://www.cedars-sinai.org/health-library/diseases-and-conditions---pediatrics/f/food-allergies-in-children.html#:~:text=Symptoms%20of%20food%20allergies%20may,child's%20stool%2C%20and%20poor%20growth.