Hamilelikte Obsesif Kompulsif Bozukluk

Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) Nedir?

Obsesyonlar yineleyici bir biçimde akla gelen, rahatsızlık veren düşünce, dürtü ya da imajlardır (ellerinin kirli olduğu, sevdiklerinin başına kötü bir şey geleceği, bir hastalık kapabileceği vb.). Kompulsiyonlar ise, bu düşüncelerin yarattığı endişeyi kısa bir süreliğine azaltan davranışlar ya da düşüncelerdir (defalarca el yıkamak, plakaları kelimelere tamamlamak, evden çıkarken ocağı defalarca kontrol etmek gibi). Kişi genellikle obsesyonların ve kompulsiyonların saçma ya da aşırı olduğunun farkındadır. Hemen hemen herkeste obsesyonlar/kompulsiyonlar vardır (tahtaya vurmak, maç izlerken koltuk değiştirmek gibi totemler/batıl inançlar vb.). Küçük bir grup insanda bu obsesyonlar çok fazla sıkıntı vermeye ve zaman almaya başlar. Bu kişiler obsesyonlar ve onların neden olduğu yoğun endişe nedeniyle gündelik işlerini yapamaz hale geldiklerinde, obsesif kompulsif bozukluktan (OKB) söz edilir.

OKB ve Hamilelik

Daha önceden OKB tanısı almış ve şimdi hamile kaldıysanız çok endişe etmeye gerek yok. Çünkü OKB’nin hamilelikte çok ilerlemediği bilinmektedir. Önceki OKB belirtileri, hamilelikte ilaç kullanımı daha nadir olmasına karşın kötüleşmemekte, genellikle aynı şiddette devam etmektedir. Eğer önceden OKB tanısı aldıysanız hamilelik düşüncenizi psikiyatristinizle görüşmeyi ihmal etmeyin. Beraber görüşme sıklığı/ilaç değişikliği konularını içeren bir hamilelik planı yapmanız iyi olur.

Bazen daha önceden tanı almamış kadınlarda, hamilelikte OKB’nin ortaya çıkabildiği bilinmektedir. Başka bir canlının sorumluluğunu omuzlarında hissetmek bazı kadınlarda obsesyon ve kompulsiyonları alevlendirmektedir.

Hamilelikle En Sık Görülen Obsesyon ve Kompulsiyonlar

• Bebeğin zarar görmesi teması üzerine kurulan obsesyonlar (bir krem sürmüştüm, ilaç kullanmıştım bebeğe zararı olmuş mudur? vb). Bazen, anne bebeğe bilinçli olarak zarar verecekmiş gibi hissedebilir.
• Her yer pis ya da şunu yapmazsam bebeğim zarar görür gibi obsesyonlar
• Kompulsiyonlar genellikle aşırı kontrol etme davranışını içerir (bebek hareketlerine dikkat kesilme, sık doktor kontrolü vb).
•  Güvence aramak için aynı soruyu defalarca sorma, aşırı temizlik ve titizlik, bazı şeyleri sayıyla yapma (diş fırçalama, kontrol etme vb.) gibi davranışlar görülür.
• Bazen kompulsiyonlar bir törene dönüşebilir (Arabaya binmeden önce etrafında 4 kere tavaf edilmeli vb.).

OKB’si olan kişiler genellikle mükemmeliyetçi, titiz, düzenli, hata yapmaktan korkan, “aklıma gelen başıma da gelir” şeklinde düşünen, sorumluluk hisleri, vicdanları aşırı gelişmiş kişilerdir. Hamilelik sırasında OKB genellikle böyle bir kişilik zemininde, zorlayıcı koşulların da etkisiyle alevlenebilir.

Eğer sizde bu belirtilerden bir ya da birkaçı mevcutsa mutlaka doktorunuzu bilgilendirin. Bu belirtilere belirgin bir sıkıntı hissi eşlik ediyor ya da siz sıkıntı gelmesin diye zamanınızın önemli bir kısmını kompulsiyonlarla geçiriyorsanız tedavi ihtiyacı içindesiniz demektir. Lohusalık döneminde de bu durum artarak devam edebilir ve o zaman işler daha da güçleşecektir. Bu nedenle bir psikiyatriste başvurmakta fayda vardır.