Otizmde Tanı ve Değerlendirme

Otizm Tanısı Nasıl Konulur?

Otizm belirtilerinin güvenilir bir şekilde değerlendirilebileceği yaş 16-18 ay olarak kabul edilebilir. Daha erken dönemde belirtilerin bazıları ortaya çıkmayabilir veya bazı belirtiler kaybolabilir. 31 ay ve daha büyük çocuklarda otizm tanısı güvenilir bir şekilde konulabilir.

Otizm Tanısını Geciktiren Faktörler

• Bozukluğun şiddetinin hafif olması,
• Düşük sosyoekonomik düzey,
• Etnik azınlık olmak,
• Bakım veren kişilerin otizmin erken belirtilerini bilmemesi,
• Kaynakları yetersiz bölgelerde yaşamak ve
• Tanıdan önce fazla sayıda klinisyene başvurmak olarak tanımlanmaktadır.

Tanı İçin Hangi Araçlar Kullanılır?

Autism Diagnostic Observation Schedule – 2 (ADOS-2) ve Autism Diagnostic Interview-Revised (ADI-R), OSB araştırma temelli değerlendirmesinde altın standart olarak kabul edilmektedir. OSB değerlendirilmesinde kullanılan diğer araçlar arasında Childhood Autism Rating Scale, Second Edition (CARS-2), DISCO ve  SRS sayılabilir.

Çocuğunuzda otizm ile ilgili belirtiler gözlemliyorsanız, Noema Aile değerlendirme testlerinden Otizm Tarama Testi (M-CHAT-RF) ile ön değerlendirme yapabilirsiniz.

Otizm Tanısını Kim Koyar? 

Tam bir değerlendirme için multidisipliner ekip önemlidir. Ana ekip üyeleri olarak çocuk ve ergen psikiyatrisi uzmanı, pediatri uzmanı, klinik ve eğitimsel psikologlar, dil ve konuşma terapistleri tanımlanmaktadır. Ayrıca; çocuk nörolojisi uzmanı ve uğraş terapisti ile yakın bir çalışma ilişkisi sağlanması ve gerekli durumlarda ekibe sosyal çalışmacı ve özel eğitimcilerin de katılabileceği belirtilmektedir. Multidisipliner ekip içinde her bir olgu için bir sorumlu olması önerilmektedir. 

Otizm Değerlendirmesinde Hangi Bilgiler Alınır?

OSB için yapılan her tanısal değerlendirmede;

• Tam ve ayrıntılı bir tıbbi ve gelişimsel öykü,
• Çocuğun günlük yaşamına dair ayrıntılı bilgiler,
• Sosyal ilişki ve iletişimin çocukla etkileşime girerek ve çocuğun aile ile olan etkileşimini gözlemleyerek değerlendirilmesi,
• Çocuğun bilişsel düzeyinin değerlendirilmesi ve
• Tam bir fizik muayene gerekmektedir. 

Otizm Tanısı İçin Hangi Tetkikler Gereklidir?

Otizm tanısı için rutin tetkik yapılması gerekmez. Fizik muayene bulguları, klinik yargılama ve çocukta dismorfik özellikler, konjenital anormallikler veya bilişsel gelişim geriliği olması durumunda şüphelenen durumla ilgili tetkik istenebilir. Rutin olarak yapılan EEG’de OSB olan çocukların %7-11’inde patoloji saptanabilir. Rutin beyin manyetik rezonans görüntülemesinde %3, metabolik testlerde hemen hemen %0 (klinik şüphe olanlarda %2), kan testlerinde %3 idrar testlerinde ise yine hemen hemen %0 olasılıkla patolojik bulgu saptanmaktadır. Bu nedenle, klinik şüphe olmadan bu tetkiklerin yapılması gereksizdir.